کد مطلب:48252 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

معناي آيه 6، سوره نسأ را به طور ساده و روان توضيح دهيد؟

خداوند متعال ميفرمايد: وَابْتَلُواْ الْيَتَـَمَيَ حَتَّيََّ إِذَا بَلَغُواْ النِّكَاحَ فَإِنْ ءَانَسْتُم مِّنْهُمْ رُشْدًا فَادْفَعُوَّاْ إِلَيْهِمْ أَمْوَ َلَهُمْ وَلاَتَأْكُلُوهَآ إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَن يَكْبَرُواْ وَمَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَمَن كَانَ فَقِيرًا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَ َلَهُمْ فَأَشْهِدُواْ عَلَيْهِمْ وَكَفَيَ بِاللَّهِ حَسِيبًا ;(نسأ،6) و يتيمان را بيازماييد تا هنگامي كه به حد بلوغ برسند ]در اين موقع[ اگر در آنها رشد ]كافي[ يافتيد اموالشان را به آنها بدهيد، و پيش از آن كه بزرگ شوند. اموال انها را از روي اسراف نخوريد، و هر كس ]از سرپرستان[ بي نياز است ]از برداشت حق الزحمه[ خودداري كند و آن كس كه نيازمند است و به طرز شايسته ]و مطابق زحمتي كه ميكشد[ از آن بخورد، و هنگامي كه اموال آنها را به آنها ميدهيد، شاهد بر آنها بگيريد، ]اگر چه[ خداوند براي محاسبه كافي است.

آيه مذكور، تكميل كننده بحثهاي مربوط به يتيمان ميباشد كه در آيات قبل، سخن از آنها به ميان آمده است. در آيه مذكور، چند نكته قابل توجه وجود دارد:

1. از تعبير به حتي بر ميآيد كه آزمايش يتيمان بايد پيش از رسيدن به حدّ بلوغ و به صورت مكرر و مستمر انجام شود، تا وضع آنها براي ادارة امور مالي خود روشن گردد، منظور از آزمايش پرورش تدريجي آنان است كه قبل از بلوغ بايد با برنامههاي عملي براي زندگي مستقل آماده شوند به اين صورت مثلاً مقداري از مال را در اختيار او گذارده تابه خريد و فروش و تجارت بپردازد و وليّ بر اعمال او نظارت ميكند و وقتي معلوم شد كه از عهده اين كار بر ميآيد اموالش را در اختيارش قرار ميدهند.

2. تعبير به إِذَا بَلَغُواْ النِّكَاح اشاره به اين است كه آنها به حدّي برسند كه بر ازدواج و تشكيل خانواده قدرت داشته باشند، و زماني كه اموال آنها به دستشان داده ميشود به بلوغ جسمي و فكري رسيده باشند.

3. تعبير به اَنستهم منهم رشدا اشاره به رشد مسلم آنهاست اَنستم از مادة ايناس به معناي مشاهده و رؤيت ميباشد.

در ادامه ميفرمايد: وَلاَتَأْكُلُوهَآ إِسْرَافًا وَبِدَارًا أَن يَكْبَرُوا به سرپرستان تأكيد ميكند كه به هيچ عنوان اموال يتيمان را حيف و ميل نكنند، و پيش از آن كه بزرگ و بالغ شوند، سرماية آنها را از بين نبرند.

4. در بخش ديگري از آيه بر اين نكته تأكيد ميكند كه سرپرست ايتام اگر ثروتمند باشند، نبايد از اموال يتيمها استفاده كنند ولي اگر فقير باشند تنها ميتوانند در برابر زحمتي كه به خاطر حفظ اموال متحمل ميشوند، با رعايت عدالت و انصاف، حقوق خود را از امول آنها بردارند.

5. سرپرستان هنگام دادن اموال به دست ايتام، بايد گواه بگيرند تا جاي اتهامي باقي نماند.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج، ص 267ـ273، دارالكتب الاسلامية، تهران / تفسير نور، محسن قرائتي، ج 2، ص 281، انتشارات مؤسسة درراه حق، قم.)